Danas je gotovo nezamislivo proslaviti rođendan bez rođendanske torte. Tu su i svećice u broju koji odgovara godinama slavljenika. A u poslednje vreme se, verovatno iz praktičnih razloga, sve češće koriste svećice u obliku broja. Ipak, retko se zapitamo: od kada datira tradicija slavljenja rođendana, kada su nastale rođendanske torte, a posebno one koje nalikuju onim današnjim i kada su svećice postale nezaobilazne na rođendanskim tortama? Prema nekim zapisima, rođendani su počeli da se slave prvo u drevnom Egiptu, a Rimljani su prvi ovu svečanost uveličali kolačima. Antički Grci su pravili okrugle torte koje su simbolizovale mesec. Dok su svećice počele da se koriste u kasnom 18. veku, i to najpre u Nemačkoj.
Dakle, različite kulture su stvarale rođendanske „torte“ hiljadama godina. Međutim, rođendanske torte, slične onima koje danas pravimo, veruje se da su nastale u Nemačkoj 1400-ih. Pre tog vremena, torte su bile gotovo isključivo namenjene za proslavu venčanja, sve dok pekari nisu uvideli da je tržište za proizvodnju rođendanskih torti slobodno, odnosno prazno i da ga je bilo potrebno popuniti.
Rođendanske torte za sve
Do industrijske revolucije, rođendanske torte su bile namenjene isključivo za bogate, jer su bili u mogućnosti za takvu vrstu rasipništva. Industrijska revolucija je pomogla da rođendanske torte postanu dostupne široj javnosti jer su sa unapređenjem tehnologije i materijali postali jeftiniji i lakše ih je bilo proizvesti.
Kako i torte same po sebi, tako i tradicija sa zapaljenim svećama, koje su krasile tortu, datira hiljadama godina unazad, ali je došla u vezu sa rođendanima mnogo kasnije.
U Antičkoj Grčkoj, Artemida je bila boginja lova, a njen brat blizanac, Apolo, bio je bog Sunca. On je rekao da su torte ukrašene svećama, kako bi sijale poput meseca, donošene u hram Artemide. Mnoge drevne kulture i religije su verovale da dim nosi molitve bogovima, a moguće je da je ova ideja osnova za našu modernu tradiciju ispunjenja želja – da se duvanjem u svećice, želja koja se tom prilikom poželi, šalje direktno Bogu. Pritom, da bi želja bila u potpunosti prosleđena i brzo ispunjena, od velike je važnosti da se sve svećice istovremeno ugase, ali i da se želja ne oda nikome, odnosno, da se sačuva za sebe.
Dodavanje sveća na rođendanskim tortama se pripisuje Nemcima, u periodu od 1700-ih godina, kada je „Kinderfesten“, rođendanska proslava za decu, postala češća. Drugi izvori kažu da je u kasnom 18. veku navodno neki grof na svom rođendanskom slavlju iznenadio sve goste velikom okruglom tortom sa velikim brojem svećica koje su simbolizovale svetlost života. Običaj je bio da se stavi sveća za svaku godinu svog života, a često su stavljane i dodatne sveće da predstavljaju godine koje dolaze.
Nema rođendana bez torte
Ipak, rođendanska torta je postala nezaobilazni deo proslave rođendana u zapadnoevropskim zemljama od sredine 19. veka. Određeni rituali i tradicije, kao što je pevanje pesama prilikom iznošenja rođendanske torte, su zajedničke mnogim zapadnim kulturama. Zapadna tradicija dodavanja upaljenih sveća na vrh rođendanske torte potiče iz 18. veka, sa prostora današnje Nemačke. Međutim, preplitanje rođendanske torte i proslave rođendana, seže unazad do Rimljana. Razvoj rođendanske torte je pratio razvoj kulinarskog i konditorskog napredovanja i usavršavanja. Iako su tokom većeg dela zapadne istorije ove torte bile privilegija bogatih, rođendanske torte su danas zajedničke većini proslava rođendana na Zapadu.
————
Proverite još recepata za plazma torte ovde ili napravite uštipke, američke palačinke ili pite sa mesom, sirom…
Volite maltezere? Pročitajte par saveta ovde. Želite da saznate nešto o svom omiljenom alkoholnom piću? Kliknite ovde!
